Thấp là những cái ẩm ướt, nó là 1 thứ tà khí về loài âm. Nội kinh nói rằng, khí ấm ướt của đất cảm vào, thì hại da thịt, gân mạch. Lại nói, các bệnh thấp mà xưng-đầy, đều thuộc về tỳ. Coi vậy thì biết thấp là khí của thổ, thổ là con của hỏa, cho nên thấp vẫn sinh nhiệt mà nhiệt cũng có thể sinh thấp, xem như mùa hạ nóng nực, mà muôn vật đều ướt, đủ rõ.
Bệnh thấp có khi vì ngoại cảm mà bị, như : ngồi nằm chỗ ướt, mình bị nước mưa, có khi vì nội thương mà bị như: ăn đồ sống, lạnh, xào nướng, uống rượu không có chừng độ, mà lý hư thận hư, không thể phòng chế được; lại có khi bị hại về phong thấp, về hàn thấp, về thử thấp, có khi trúng thấp mà miệng mắt méo lệch, nửa mình bại liệt, lưỡi cứng nói ngọng, mê man không biết gì, giống như trúng phong vậy.
Thấp khi ở biểu thì nên phát hãn, ở lý thì nên hạ, nên lợi tiểu tiện; người nào lý hư thì nên làm cho tỳ mạnh, người nào kèm có gió độc thì nên giải cơ, người nào kèm có khí lạnh mà bệnh ở nửa biểu nửa lý thì nên dùng thuốc ấm nóng mà làm cho tan, còn trúng thấp thì không thể như cách chữa trúng phong được.
Theo sách thuốc gia truyền kinh nghiệm, gồm 14 bài thuốc chữa thấp:
- Ngũ linh tán
- Chư linh thang
- Phục linh cam thảo thang
- Gia vị thân khí hoàn
- Việt tỳ thang
- Phòng kỷ hoàng kỳ thang
- Thận trước thang
- Ngũ bì ẩm
- Khương hoạt thắng thấp thang
- Bát chính tán
- Tỷ giải phấn-thanh âm
- Trung mãn phân tiêu hoàn
- Trung mãn phân tiêu thang
- Đại quất bì thang
Mời quý độc giả đón đọc!!
